Πέμπτη, 07 Νοεμβρίου 2019 21:47

Ο Αλέξανδρος Ακριτίδης συζητά με την Βιβή Μήλιου, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της "ΤΑΤΟΪ ΣΤΑ ΟΡΙΑ - 4 ΕΠΟΧΕΣ"

Ο Αλέξανδρος Ακριτίδης συζητά με την Βιβή Μήλιου, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της "ΤΑΤΟΪ ΣΤΑ ΟΡΙΑ - 4 ΕΠΟΧΕΣ"

Κυρία Βιβή Μήλιου σας καλωσορίζουμε στο Αποστακτήριο και δηλώνουμε εντυπωσιασμένοι από την δουλειά σας. Η πρώτη ερώτηση που μου έρχεται στο νου είναι «Γιατί επιλέξατε το Τατόι;» Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε τόσο πολύ το ενδιαφέρον από την συγκεκριμένη κτιριακή εγκατάσταση;

Το Κτήμα Τατόι είναι ένας χώρος που για πολλά χρόνια τον επισκεπτόμουν με εκδρομική διάθεση, γνωρίζοντας ελάχιστα στοιχεία γι’ αυτόν. Είναι απίστευτο που σε τόσο μικρή απόσταση από την Αθήνα βρίσκονται χιλιάδες στρέμματα δάσους, ποικιλόμορφη βλάστηση και άφθονο τρεχούμενο νερό. Σε αυτή την υπέροχη φύση υπάρχουν διάσπαρτα πολλά κτίσματα διαφορετικών και ανόμοιων χρήσεων τα οποία είναι πλήρως ενταγμένα στον περιβάλλοντα χώρο και εναρμονισμένα με αυτόν. Αυτή η άλλοτε ειδυλλιακή εικόνα έχει μετατραπεί σήμερα σε μία εικόνα αμείλικτης αδιαφορίας, εγκατάλειψης, καταστροφής, παρακμής στα κτίσματα και στον περιβάλλοντα χώρο. 

Είστε μια γυναίκα με αρκετές σπουδές, όμως η βασική σας κατεύθυνση, θα λέγαμε, είναι η Αρχιτεκτονική. Διαβάσαμε όμως στο βιβλίο σας ότι σας απασχόλησαν πράγματα όπως η ιστορία, η βοτανολογία, η διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Όλα αυτά πώς συνδέονται μέσα σας; 

Δεν υφίσταται αρχιτεκτονική χωρίς μελέτη της ιστορίας, της μορφολογίας, του πολιτισμού. Όλες αυτές οι έννοιες είναι όψεις του ίδιου νομίσματος. Ήταν μεγάλη ικανοποίηση για μένα που μου δόθηκε η ευκαιρία να έρθω σε επαφή και να καταγράψω αυτές τις διαφορετικές όψεις του Κτήματος που συνέθεσαν μία άλλη οπτική του χώρου. 

Θεωρείτε ότι εάν αυτό το κτιριακό συγκρότημα βρισκόταν στο εξωτερικό θα είχε μια διαφορετική μοίρα; 

Φαντάζομαι το Κτήμα Τατόι σε πλήρη λειτουργία και σε εξαιρετική κατάσταση στην περίπτωση που η τοπογραφική του θέση δεν ήταν στην Ελλάδα. Άλλωστε το Ανάκτορο στο Τατόι είναι αντίγραφο της αγροικίας του συγκροτήματος των ανακτόρων Πέτερχοφ στην Αγία Πετρούπολη, το οποίο ενώ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς, ακολούθησε η πλήρης αποκατάσταση του χώρου και η εκ νέου λειτουργία του ως μουσείο.

Σε πολλά τα μέρη του κόσμου υπάρχουν κτιριακά συγκροτήματα τα οποία κατασκευάστηκαν για την εξυπηρέτηση των μοναρχών στις περιόδους που αυτοί βασίλευαν. Οι σχετικοί χώροι έχουν διατηρηθεί, συντηρούνται και λειτουργούν θαυμάσια, αποφέροντας έσοδα για το κράτος και θέσεις εργασίας στους πολίτες. 

Θεωρείτε ότι η “πολιτική” διασύνδεση του Τατοΐου με το Μοναρχικό Πολίτευμα συνέβαλε στην γενικότερή απαξίωσή του ή είναι ελληνικό δεδομένο η μη ένδειξη προσοχής στην πολιτιστική μας κληρονομιά; 

Σε πρώτη ανάγνωση θα πίστευα πως η «ιστορία» του Κτήματος Τατόι έχει συμβάλει στην απαξίωση του. Γνωρίζοντας όμως πως το Κτήμα Τατόι είναι ένας από τους πολλούς δημόσιους χώρους που βρίσκεται σε διαδικασία εξόντωσης, χώροι που παρόλο δεν έχουν χρωματιστεί πολιτικά, μένουν και αυτοί στα αζήτητα ή έχουν ήδη εξαφανιστεί, οδηγεί στο συμπέρασμα πως η απόλυτη αδιαφορία και άγνοια για την πλούσια πολιτιστική μας κληρονομιά ευθύνεται για την καταστροφή τους. 

Τα κείμενά σας έχουν τη μορφή προσωπικού ημερολογίου, κάτι που τα κάνει ιδιαίτερα όμορφα, αν λάβουμε υπόψη και τις εποχές που αλλάζουν κατά τη διάρκεια της αφήγησης. Διαβάσαμε βέβαια ότι είστε και απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών. Μήπως τελικά κάπου μέσα σας ελλοχεύει και το καλλιτεχνικό - συγγραφικό στοιχείο; 

Από μικρή ήταν για μένα όνειρο να σπουδάσω στην ΑΣΚΤ καθώς η ζωγραφική, η γλυπτική και η φωτογραφία ήταν για εμένα τρόπος έκφρασης που όμως ήθελα να εξελίξω. Η διάρκεια των σπουδών ήταν ένα υπέροχο ταξίδι καθοριστικό για τη ζωή μου.

Το Τατόι στα Όρια, ξεκίνησε σαν μία μελέτη και στη συνέχεια πτυχιακή εργασία στο εργαστήριο γλυπτικής της γνωστής γλύπτριας καθηγήτριας την κας Αφροδίτης Λίτη. Καθημερινά και για έναν ολόκληρο χρόνο επισκεπτόμουν το Κτήμα Τατόι και αποτύπωνα εγγράφως τις σκέψεις μου, τα βιώματα και τα στοιχεία της γενικότερης έρευνας του χώρου. 

Μείναμε άναυδοι από το φωτογραφικό σας αρχείο, αφενός μεν από την ομορφιά του κτήματος και των κτιρίων, αφετέρου δε από το μέγεθος της εγκατάλειψης. Ποιος ήταν ο βαθύτερος σας στόχος; Μήπως επιθυμείτε να γίνετε τα “μάτια” του κόσμου για μια περαιτέρω ευαισθητοποίηση; 

Η ομορφιά και γαλήνη της υπέροχης φύσης του Κτήματος Τατόι σε κατακλύζει ολοκληρωτικά, ενώ οι δυνατότητες και τα οφέλη του Κτήματος, αν αυτό ήταν σε λειτουργία, είναι τεράστιες. Το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να καταστήσει το Κτήμα Τατόι γνωστό και οικείο στο ευρύτερο κοινό από μία άλλη ματιά, την εικαστική. Να ευαισθητοποιήσει και αφυπνίσει τον αναγνώστη, να αποτελέσει έναν οδηγό για τον επισκέπτη και ίσως να αποτελέσει μία μικρή βοήθεια σε περίπτωση που αυτό διασωθεί. 

Μήπως τελικά τα κτίρια έχουν ζωή; 

Τα κτίρια φυσικά και έχουν ζωή. Αναπτύσσονται και αναπνέουν μαζί με εμάς , αλλάζουν χρήσεις ανάλογα με τις ανάγκες μας, λειτουργούν υπέροχα όταν τα προστατεύουμε, ενώ «μαραζώνουν» όταν τα εγκαταλείπουμε. Με το πέρασμα του χρόνου έχουν περισσότερες ανάγκες, γιατί γερνάνε και αυτά όπως και εμείς. 

Το βιβλίο διακρίνεται από την ποιότητά του σε κάθε επίπεδο. Πώς θα χαρακτηρίζατε την συνεργασία σας με τις Εκδόσεις Περίπλους; 

Η πραγματοποίηση και η κυκλοφορία του βιβλίου ήταν ένα υπέροχο ταξίδι που το αγκάλιασαν πολλοί. Κάτω από την στέγη του εκδοτικού οίκου Περίπλους, την ευγενική και διακριτική καθοδήγηση του κ. Διονύση Βίτσου σε όλα τα στάδια της, με έκαναν να νιώσω μέλος της μεγάλης και ποικιλόμορφης οικογένειάς τους. 

Υπάρχουν ανάλογα κτιριακά συγκροτήματα στη χώρα μας που βρίσκονται στα “αζήτητα” και αξίζουν της προσοχής των ειδικών; 

Η λίστα με τους ανενεργούς και εγκαταλελειμμένους χώρους, κτιρίων, εγκαταστάσεων στην Ελλάδα είναι τεράστια. Από μικρές μονάδες, όπως οικίες αναγνωρισμένων πολιτών οι οποίοι έχουν συνδράμει στον πολιτισμό μας ή ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, μέχρι μεγάλα κτιριακά βιομηχανικά συγκροτήματα με τεράστια ιστορία και προσφορά. Ακόμα και οικισμοί, έχουν αφεθεί στην καταστροφική φθορά του χρόνου και της αυθαιρεσίας. Είναι η άγνοια και η αδιαφορία αυτή που μας οδηγεί στην εγκατάλειψη ακόμα και της ελάχιστης προσπάθειας να διασώσουμε και να καταγράψουμε την ιστορία τους. Πραγματικά σε μία χώρα η οποία έχει τόσο πλούσια ιστορία και πολιτισμό, έχοντας περάσει τόσες πολλές δυσκολίες ανά τα έτη, έχουμε χρέος αρχικά να καταγράψουμε και να μελετήσουμε όλους αυτούς τους χώρους και να τους διασώσουμε σταματώντας εδώ και τώρα την νοοτροπία του «δε βαριέσαι…». 

Ποιος είναι ο επόμενός σας σταθμός; Ετοιμάζετε κάτι εξίσου σημαντικό, όπως το Τατόι;

Για πολλά χρόνια μελετώ και καταγράφω εγκαταλελειμμένους χώρους διαφορετικών χρήσεων και έχω συγκεντρώσει ένα ικανό αρχειακό υλικό, που εμπλουτίζεται διαρκώς από τον εντοπισμό νέων χώρων. Υπάρχουν προτάσεις ανάθεσης παρόμοιας μελέτης από τις εικαστικές αυτοψίες που έχω ήδη πραγματοποιήσει. Άλλωστε το «στα Όρια» είναι ένας τίτλος που ταιριάζει σε πολλές κτιριακές ενότητες στη χώρα μας, που πρέπει αντίστοιχα να καταγραφούν, να μελετηθούν, να δημοσιευθούν και να γίνουν γνωστές στο ευρύτερο κοινό με απώτερο στόχο τη συντήρηση, την αποκατάσταση και τη διάσωση τους. 

Σας ευχαριστούμε για τις ειλικρινείς και ουσιώδεις απαντήσεις σας! 

Για το apostaktirio.gr

Αλέξανδρος Ακριτίδης, συγγραφέας


ΒΙΒΗ ΜΗΛΙΟΥ
ΤΑΤΟΪ ΣΤΑ ΟΡΙΑ
 - 4 ΕΠΟΧΕΣ –

Εκδόσεις Περίπλους – Διονύσης Βίτσος

Έτος έκδοσης: 2019
ISBN:  978-960-438-219-4
Σελίδες: 206,
Τιμή: € 21,73 

Το «Τατόι στα όρια» είναι μία διαχρονική και δια-εποχιακή εικαστική ματιά στο χώρο των πρώην ανακτόρων. Ένα χώρο ξεχασμένο και παρεξηγημένο, επειδή κατασκευάστηκε και αποτέλεσε κατοικία των βασιλέων της Ελλάδος, αφημένο στην καταστροφική φθορά του χρόνου. Από το φθινόπωρο του 2016 έως και το καλοκαίρι του 2017, τα 16.000 περίπου στρέμματα που καλύπτει σήμερα το Κτήμα Τατόι, αποτέλεσαν αντικείμενο καθημερινής αυτοψίας, φωτογράφισης και βιντεοσκόπησης της Βιβής Μήλιου. Τα επιμέρους στάδια της έρευνας και της περιήγησης στο Κτήμα έχουν αποτυπωθεί στο παρόν βιβλίο. Τα τριάντα πέντε κτίρια και οι ελεύθεροι χώροι του αποτυπώνονται φωτογραφικά και τοπογραφικά και τεκμηριώνονται σε χάρτη. Σημειώνεται η θέση τους και παρατίθενται στοιχεία για την προγενέστερη χρήση τους, τη χρονολογία κατασκευής, το όνομα του αρχιτέκτονα. Επίσης, υπάρχει μία αναλυτική πρόταση αποκατάστασης της χρήσης και της λειτουργίας των κτιρίων, καθώς και των ελεύθερων χώρων του Κτήματος, δηλαδή τα περιβόλια, τους χώρους αναψυχής, τις καλλιέργειες και τους κήπους. Τέλος, παρατίθεται χάρτης, όπου σημειώνεται μία προτεινόμενη διαδρομή, την οποία ο επισκέπτης μπορεί να ακολουθήσει και σε διάστημα περίπου τριών ωρών να επισκεφθεί το 80% των κτιρίων και μεγάλο μέρος των ελεύθερων χώρων. Το βιβλίο αυτό στοχεύει μέσα από 350 φωτογραφίες και 18 χάρτες να αποτελέσει μία γνωριμία με το Κτήμα Τατόι και φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως έναυσμα επίσκεψης για τον αναγνώστη και ως οδηγός ξενάγησης για τον επισκέπτη. 

Λέει η συγγραφέας: «Στη διάρκεια της μελέτης μου στο Τατόι, το εργαστήριο γλυπτικής στο οποίο ανήκω –με υπεύθυνη καθηγήτρια την κ. Λίτη Αφροδίτη- επισκέφτηκε και συνεργάστηκε με εργαστήριο του Βιολογικού Πανεπιστημίου Αθηνών και την υπεύθυνη καθηγήτριά του κ. Ριζοπούλου, προκειμένου να εκπονήσει εργασία της Documenta 14. Έτσι είχα την ευκαιρία να πειραματιστώ με τους σπόρους των φυτολογίων που είχα βρει. Με την καθοδήγηση των διδασκόντων ακολούθησα όλες τις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να δω αν θα αναπαραχθούν οι σπόροι. Οι προσπάθειές μου δεν ευοδώθηκαν εξαιτίας των κάκιστων συνθηκών φύλαξης των σπόρων και της παλαιότητάς τους, όπως μου ανέφερε η κ. Ριζοπούλου». 

Σελίδα του Βιβλλίου: http://periplous.gr/ekdoseis-periplous/2555 

Η Βιβή Μήλιου γεννήθηκε και κατοικεί στην Αθήνα. Το πρώτο της πτυχίο ως Αρχιτέκτονας Μηχανικός το απέκτησε στο Λονδίνο. Στις μεταπτυχιακές της σπουδές εντρύφησε στις περιβαντολλογικές και ενεργειακές μελέτες. Εργάζεται ως αρχιτέκτονας, τόσο στον τομέα της μελέτης και εκπόνησης οικοδομικών αδειών, όσο και σε αυτόν της επίβλεψης και κατασκευής οικοδομικών έργων. Καθοριστικής σημασίας ήταν η συνεργασία της σε μελέτες αποκατάστασης, επίβλεψης, διάθεσης παλαιών βιομηχανικών χώρων και μονοκατοικιών. Από το 2012 φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, που πάντοτε αποτελούσε όνειρο ζωής. Κατά τη διάρκεια των άνω σπουδών μελέτησε τους γνώριμους και αγαπημένους ανενεργούς βιομηχανικούς χώρους, προκειμένου να διαφυλάξει τη μνήμη αυτών, όπως κλωστήρια, οινοποιεία καθώς και εγκαταλελειμμένα ξενοδοχεία, πονήματα τα οποία εξέθεσε ως εγκαταστάσεις, σε ομαδικές εκθέσεις. Αποφοίτησε τον Ιούνιο του 2017 από το Γ’ Εργαστήριο Γλυπτικής, με υπεύθυνη την καθηγήτρια γλυπτικής κα Αφροδίτη Λίτη.

 

 

 

 

 

Read 3048 times

Latest from Αλέξανδρος Ακριτίδης – Πτυχιούχος Ανθρωπιστικών Σπουδών, Συγγραφέας